Toryumla Çalýþan Otomobil 100 Yýl Yakýt Doldurmadan Gider Mi?

Evrim Aðacý'ndan Çaðrý Mert Bakýrcý toryumla çalýþan otomobil iddialarýný deðerlendirdi.

Ýddia

"Büyük petrol kartelleri toryumun yakýt olarak kullanýlabileceðini keþfedilmesini istemiyorlar, çünkü toryumla çalýþan arabalar sadece 1 depo toryumla 100 yýl boyunca gidebilirler! Eþit miktarda toryum ile kömürden toryum, kömürün vereceðinden 20 milyon kat fazla enerji vermektedir! Yani bir kere arabayý aldýðýn zaman tekrar yakýt almana gerek kalmazdý! Toryum o kadar uzun süre gidebilen radyoaktif bir yakýt ki, býrakýn arabanýn ömrünü, þoförün bile ömründen uzun süre gidebilir! Bu nedenle Laser Power Systems isimli firma toryumla çalýþan araba konseptini yarattý ama kimse desteklemiyor."

Gerçek mi?

Toryum, nükleer bir yakýt olarak uranyuma alternatif olabilecek þekilde bir umut vaadediyor olsa bile, henüz tekil araçlarý çalýþtýrabilmesi teknolojik yetersizlikler dolayýsýyla mümkün deðildir. Nükleer enerji döngüsü ve bunun güvenliði, karmaþýk sistemleri ve sayýsýz prosedürü gerektiren iþlemlerdir. Bunu tekil bir arabanýn kaplayabileceði bir alana sýðdýrmak, "Arabalara kanat takýverelim, uçak gibi uçsunlar iþte." diyerek uçan arabalar hayal etmekten farksýzdýr. Evet, uçan arabalar yapmak mümkündür; ancak bu öyle kanat takývermekle olacak bir iþ deðildir. Benzer þekilde, toryumla çalýþan bir araba konsept olarak mümkün olsa da, þu anda uzak bir geleceðe ait bir hayal konumundadýr ve birçok diðer/alternatif enerji kaynaðý, herhangi bir nükleer izotopa baþvurmaksýzýn araçlarýmýzý çok uzun süreler çalýþtýrmamýzý saðlayabilecektir.

Ýddianýn Kökeni

Bu iddiayý popülerleþtiren isimler, Amerika'nýn "Genç Türkler" isimli programýný sunan yarý-ünlü þovmenleri Cenk Uygur ve Ana Kasparian. Aslýnda internette bu iddia uzun bir süredir geziyorsa da, bu ikilinin þovlarýnda "Toryum Arabasý" konseptini incelemeleri üzerine dikkatler bu olasýlýk üzerine çevrildi.

Bilgiler

The Young Turks isimli internet televizyonu þovu çerçevesinde, toryum reaktörleri diðer radyoaktif reaktörlere göre çok daha küçük olacak þekilde üretilebildiði ve düþük basýnç altýnda çalýþabildiði için insanlara ve çevreye kýsmen daha az tehlike arz edecek þekilde arabalara yerleþtirilebileceði iddia ediliyor. Bu, teorik olarak, kaðýt üzerinde doðrudur.

Toryum (Th90), doðal olarak oluþabilen radyoaktif bir kimyasal elementtir. Yarý ömrü çok uzun olduðu için, çok uzun sürede bozunur. Kasým 2013'te Mashable isimli sitede aktarýldýðý üzere, Toryum ile çalýþan bir araba konsepti üzerinde çalýþýlmaktadýr. Toryum, gezegenimiz üzerinde bulunan en yüksek yoðunluða sahip elementlerden birisidir ve ufacýk bir parçasý bile, ayný boyuttaki kömüre nazaran gerçekten de 20 milyon kata kadar daha fazla enerji verebilir. Dolayýsýyla ola ki Toryum gerçekten de bir araba içerisinde kullanýlacak olursa, aracýn yakýt ömrü sizin ömrünüzden bile fazla olabilecektir!

Toryumla çalýþan bir araba üretilebileceði iddiasý ilk olarak 2009 yýlýnda Cadillac Dünya Toryum Yakýtý (Cadillac DTY) tarafýndan ileri sürülmüþtür. Fütüristik amaçlarla tasarýmcý Loren Kulesus tarafýndan tasarlanan bu araç, tamamen artistik amaçlar gütmektedir ve hiçbir bilimsel detaya girmemektedir. Kulesus, geleceðe yönelik uçan kaykaylar, ve fütüristik gitar tasarýmlarýyla bilinen bir sanatçýdýr. Sanat eserini sunarken, "100 yýl boyunca ayný yakýtla gidebilen bir araba ürettim. Bu, Cadillac markasýnýn sürdürülebilirlik ve sosyal etki çalýþmalarý için yapýlmýþ bir denemedir." cümleleriyle duyurmuþtur. Birçok internet sitesi ve 3. sýnýf medya kanalý bu sözleri fazlasýyla gerçekçi olarak iþleyerek sanki böyle bir aracýn gerçekten üretilmiþ olduðunu ileri sürmüþlerdir. Bu tamamen uydurmadýr. Dolayýsýyla genellikle internette dolaþan ve "Laser Power Systems"a atfedilen birçok iddia, aslen bir sanat eserinin abartýlmasýndan kaynaklanmaktadýr.

Toryum, nükleer enerji üretimi için önemli bir kaynak olarak görülmektedir. Bunun çok sayýda nedeni vardýr. Bunlar arasýnda toryumun uranyuma nazaran Dünya'da 3 kata kadar daha fazla bulunmasý, toryum elementi ve yan ürünlerinden atom bombasý yapmanýn zorluklarý, çok daha az nükleer atýk üretmesi gibi birçok faktör vardýr. Ancak buna karþýlýk, toryumun yeniden kullanýlabilirliði, var olan sistemlere nazaran test etmek konusunda çok pahalý iþlemlerden geçirilmesi gerekmesi, yakýt üretimi masraflarýnýn çok daha yüksek olmasý, uranyum-232 gibi yüksek gama ýþýný saçan bir elemente bozunmasý gibi bazý olasý dezavantajlarý da vardýr. Nükleer Enerji Mühendisleri, bu konularda çalýþmalarý sürdürmektedir. Ancak þu anda herhangi bir nükleer yakýtýn arabalara entegre edilmesi gibi uzun soluklu bir proje gündemde deðildir. Gelecek zamanlarda bu deðiþecek olsa da, þu anda bunlarýn gizlendiði veya büyük firmalarca durdurulmaya çalýþýldýðý tamamen uydurmadýr. Unutmamak gerekiyor ki gelecekte olabilecek þeyleri hayal etmenin bir sýnýrý yoktur; ancak o gelecekteki þeylerin bugün var olup da gizlendiði iddiasý çok güçlü kanýtlar gerektiren, çoðunlukla içi boþ bir iddiadýr.

Kaynak: Evrim Aðacý